دادرسي عادلانه محاكمات كيفري بين‌المللي

سيستمهاي عدالت كيفري بين‌المللي ويژگي‌هايي دارد كه آن را از انواع ملي قدري متمايز مي‌سازد، ليكن اغلب اين ويژگي‌ها توسعه دهنده است. از جمله رهايي از ملاحظات خاص داخلي، نمايندگي از جامعه بين‌المللي، خروج از نفوذ و سلطه دولتي، حكومتي نبودن قضاي بين‌المللي و عدم وابستگي اداري و مالي به يك دولت، همچنين برخورداري از قضات داراي خصوصيات برجسته و شرايط اخلاقي و حرفه‌اي فوق‌العاده كه نمايندگي فرهنگها، تمدنها و نظامهاي مهم حقوقي را دارند. در نتيجه آزادي عمل، استقلال و بي‌طرفي دادگاه و قضات بين‌المللي تا حد زيادي افزايش مي‌يابد، از تقيّد به يك الگو يا مدل خاص دادرسي كيفري آزاد است، مي‌تواند از نقاط قوت و محاسن همه نظامهاي ملي بهره ببرد و خود نيز با ابداع عناصري بر قوت آن بيافزايد.

اين موقعيت مي‌تواند در پرتو نظارت بين‌المللي و نقد و نظر انديشمندان و پژوهشگران حقوق و قضا در سراسر دنيا شكوفا گردد. استمرار اين روند تكاملي در رابطه ديالكتيك ميان سيستم عدالت كيفري بين‌المللي و ملي مي‌تواند اميد به تضمين هر چه بيشتر محاكمات عادلانه را در عرصه‌هاي ملي و بين‌المللي تقويت كند، و استقرار صلح بر پايه عدالت را نويد دهد.

كتاب دادرسي عادلانه: محاكمات كيفري بين‌المللي تأليف آقاي دكتر مصطفي فضائلي كه به تقريظ آقاي دكتر هدايت‌الله فلسفي و ديباچه آقاي دكتر سيّدجمال سيفي مزيّن شده است در بخش اول از مفهوم، قلمرو و پيشينه دادرسي عادلانه سخن به ميان آورده است و در سه بخش بعدي معيارها و تضمينهاي دادرسي عادلانه، اصول كلي ماهوي و شكلي دادرسي منصفانه، و حقوق مظنونان و متهمان را در مقررات و رويه دادگاههاي كيفري بين‌المللي مورد تجزيه و تحليل قرار داده است.

این کتاب در سال 1387 به عنوان اثر پژوهشی برتر دومین جشنواره بین‌المللی فارابی (در گروه حقوق) برگزیده شد و در بیست‌وهفتمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران که در سال 1388 برگزار شد، عنوان کتاب سال در گروه حقوق را به دست آورد.

فهرست مطالب

تقریظ استاد ارجمند آقاي دکتر هدایت‌الله فلسفی

دیباچه استاد ارجمند آقاي دکترسیّد جمال سیفی

پیشگفتار

مقدمه

بخش اول: کلیات، مفهوم شناسی و پیشینه دادرسی عادلانه

فصل اول: مفهوم و قلمرو دادرسی عادلانه

فصل دوم: پیشینه دادرسی عادلانه

بخش دوم: معیارها و تضمینهاي نهادي

فصل اول: قانونی و صالح بودن دادگاه

فصل دوم: استقلال و بی طرفی

بخش سوم: اصول کلی (اخلاقی- حقوقی)

فصل اول: اصول ماهوي

فصل دوم: اصول شکلی

بخش چهارم: حقوق مظنونان و متهمان

فصل اول: حقوق مظنونان

فصل دوم: حقوق متهم

نتیجه گیري

نمایه موضوعی

فهرست گزیده منابع و مآخذ