هر دانشجو و پژوهشگر، الفباي حقوق بين‌الملل را با نام گروسيوس به عنوان «پدر حقوق بين‌الملل» فرا مي‌گيرد. اطلاق عنوان پدر به هوگو گروسيوس (هلندي) از آن روي كمتر مورد اعتراض قرار گرفته است كه وي بيش از چهارصد سال قبل (در سال 983 هجري شمسي (1604 ميلادي)) رساله‌اي با نام «درياي آزاد» نگاشت كه به زعم بسياري از صاحب‌نظران تاريخ حقوق بين‌الملل، اين رساله اولين متن و نص در حقوق بين‌الملل نوين محسوب مي‌شود. اين كتاب به خوبي اهميت درياها و اقيانوس‌ها را به عنوان مهمترين راه‌هاي مواصلاتي ملل مختلف، و ضرورت استقرار نظم و قانون در اين مناطق را به تصوير كشيده است. انعكاس مطالب اين رساله در مفاد كنوانسيون‌هاي چهارگانه 1958 ژنو و كنوانسيون 1982 حقوق درياها با كمي تأمل قابل كشف مي‌باشد.

رساله درياي آزاد گروسيوس سرآغاز پيدايش حقوق بين‌الملل نوين، و يا دست‌كم نقطه برجسته توسعه حقوق بين‌الملل قلمداد مي‌شود

فهرست مطالب

ديباچه مترجم

الف) مختصري از احوال هوگو گروسيوس

ب) سبب نگارش رساله آزادي درياها

ج) ملاحظاتي در خصوص رساله درياي آزاد

درياي آزاد يا حقوق متعلق به اهالي باتاوي براي انتفاع از تجارت هند شرقي

1- مطابق حقوق ملل، بحرپيمايي براي همه انسان‌ها در هر شرايطي آزاد است

2- لوسيتاني از بابت اكتشاف، هيچ گونه حق حاكميت بر هند شرقي كه محل آمد و شد اهالي باتاوي است ندارد

3- لوسيتاني‌ها به اعتبار اقطاع پاپ هيچ گونه حق حاكميت بر هند شرقي ندارند

4- لوسيتاني‌ها به اعتبار فتوحات جنگي حق حاكميت بر هند شرقي ندارند

5- اقيانوس هند و حق دريانوردي در آن به اعتبار استيلا متعلق به لوسيتاني نيست

6- حق ناشي از اقطاع پاپ مؤيد حاكميت لوسيتاني بر دريا و يا حق كشتيراني در آن نيست

7- لوسيتاني نسبت به دريا و حق كشتيراني در آن نه به استناد عرف ذيحق مي‌باشد و نه به واسطه مرور زمان

8- مطابق حقوق ملل، تجارت براي همه انسان‌ها در هر شرايطي آزاد است

9- تجارت با هند شرقي بر مبناي حيازت به لوسيتاني تعلق نمي‌گيرد

10- تجارت با هند شرقي بر مبناي اقطاع پاپ به لوسيتاني تعلق نمي‌گيرد

11- تجارت با هند شرقي بر مبناي مرور زمان يا عرف به لوسيتاني تعلق نمي‌گيرد

12- ممنوعيت تجارت توسط لوسيتاني در اصول انصاف نيز جايي ندارد

13- اهالي باتاوي لابد از حفظ حق خود به تجارت با هند شرقي هستند: با صلح، با معاهده، و يا با حرب

نمايه

مؤلف: هوگو گروسيوس (هوخو دوخروت)